سیدعزتالله ضرغامی رئیس سازمان صدا و سیما در گفت وگو با هفته نامه پنجره به موضوعات مختلف سیاسی و رسانه ای اشاره كرده است كه مفصل و خواندنی است. بخش هائی از این گفت وگو در ادامه آمده است:
* در طرحها و برنامهریزیهای سازمان جهت تحققبخشی به دغدغههای مقام معظم رهبری، در آگاهیبخشی بهجامعه موفق بودهاید. ولی شاخصههای دیگر محل بحث هستند، بهخصوص در بحث دینمداری و اخلاق، ما ریزهكاریهایی را داریم كه در خیلی از برنامهها بهویژه برنامههای نمایشی رعایت نمیشوند، طبق نظر شما باید یك پكیج را از ابتدا تا انتها با هم دید و قضاوت كرد، اما رصدكننده هم خوراك آنی میگیرد و هم خوراك غایی و در لحظه، جستوجوگر نقاط ضعف است.
* حوزه اخلاق، حوزه پیچیدهای است. مثلا در مورد برنامههای نمایشی كه اشاره كردید، كارهای نمایشی به هر حال بر اساس درام مشخصی شكل میگیرند و اقتضائات دراماتیكی داستان باید در نظر گرفته شود. هر قصه شخصیتهای مختلفی دارد و تا آخر برنامه نباید معلوم شود كه این شخصیتها چگونه هستند، اینها بالأخره یك رفتاری با هم دارند. این رفتار بایستی باورپذیر باشد. یعنی كسی كه به قول غربیها بدمن «Bad Man» درام است، باید بهخوبی ترسیم شده و یكسری خصوصیات داشته باشد. من اصلا نمیخواهم خطاهایی را كه صورت گرفته توجیه كنم. این مسأله در خیلی جاها برمیگردد به ضعف داستانپردازی و شخصیتپردازی... .
* از روز اول، یكی از رویكردهای بنیادی من روی مسأله حجاب بوده است؛ همین نگاه را در سینما هم داشتم، متأسفانه بعضی از افراد مدعی امروز، آن موقع این حركت جدی ما را زیر سؤال میبردند و میگفتند آقای ضرغامی چرا به لباس و موی سر بند كرده است؟! من همیشه میگفتم ما باید در همه حوزهها وظیفهمان را بهخوبی انجام دهیم؛ دستور اسلام، حجاب كامل است كه حداقل آن پوشش كامل موی سر و عدم استفاده از لباس تحریككننده است و این باید در همه فیلمهای سینمایی رعایت شود. شما فیلمهای سینمایی سالهای مسئولیت من در معاونت سینمایی را نگاه كنید، هیچكدام چنین مشكلی ندارند
* در بعضی مواقع نگران میشوم وقتی میبینم برخی دوستان و همفكران ما كه باید در تحقق دستورات اسلامی و سیاستهای فكری و عقیدتی پشتیبان رسانه ملی باشند؛ موضعی انتقادی میگیرند، یعنی بهجای اینكه یك موضع حمایتی بگیرند كه اگر صداوسیما سختگیری كرده و این سكانس را حذف كرده بهخاطر مسأله حجاب و یا بهخاطر یك كلام نامربوط بوده است خودشان تریبونی میشوند برای كسانیكه این مسأله را زیر سؤال میبرند.
*الان كمتر میتوان آرایش را در چهره بازیگران و مجریان دید و به واقع آرایش معنا ندارد. بازیگر باید گریم متناسب با نقش را داشته باشد. امری كه در گذشته بیشتر با آرایش انجام میشد تا گریم.
* اغلب در گفتوگو با شخصیتهای دینی، حوزههای علمیه و روحانیت یكی از مباحثی كه مطرح میكنم این است كه در كار نمایشی رابطه بین زن و مرد را چگونه باید نشان داد؟ رابطه زن و شوهر، رابطه مادر و فرزند و یا رابطه صمیمی بین خواهر و برادر.
مردم از ما پذیرفتهاند كه زنان را با حجاب كامل حتی در رختخواب نشان دهیم. اما وقتی میخواهیم روابط عاطفی و حسی را نشان دهیم، چه باید بكنیم؟ در كشور ما متأسفانه بعضی از نگاهها افراطی است. مثلا یك عالم مجتهد در یك جلسه به ما گفت: اخبار گفتن خانمها چون یك عده را تحریك می‌كند خلاف شرع است. و یا امام جمعه محترم دیگری میگوید فیلمهای خارجی بهدلیل بیحجابی زنان، مطلقا نباید نشان داده شوند.
البته ما این نظرات را اجرا نمیكنیم، بهعنوان یك نظر محترم هستند، اما ملاك ما نظرات حضرت امام (رحمتاللهعلیه) و رهبری (مدظلهالعالی) در این زمینه است.
اما آیا واقعا یك گوینده خبر ممكن است برای عدهای تحریككننده باشد؟ اگر اینطور باشد، آن عده باید خودشان را اصلاح كنند! اگر كسی با نگاه كردن به گوینده خبر دچار آزار و اذیت میشود یا نباید نگاه كند یا باید خودش را اصلاح كند.
*در گذشته بسیاری از انتقادات رسانه ای نسبت به صدا و سیما به بیانیه های مفصل ، شدید اللحن و تند پاسخ داده می شد و و یكی از معاونین نیز مرتباً درگیر تنظیم این بیانیه ها بود كه آثار منفی زیادی هم به همراه داشت.
امروز چنین رویه ای اصلاً در صدا و سیما وجود ندارد. در بسیاری از برنامههای ما منتقدان شركت میكنند و در همان برنامههای زنده با صراحت هرچه تمامتر برنامههای صداوسیما را نقد میكنند، مدیریت صداوسیما را نقد میكنند.
* من بهطور حضوری ۲۴ ساعت بعد از انتخابات، هم با مهندس موسوی و هم با آقای كروبی ملاقات داشتم، به آقای موسوی گفتم شما ۱۳ میلیون رأی آوردید كه این رأی یك رأی استثنایی است. با صراحت به ایشان گفتم با تبلیغات صدا و سیما بود كه چهره شما ظرف چند هفته برجسته شد. با آقای كروبی هم از قبل دوستی و رفاقت داشتم، در مجلس ششم وقتی ایشان رییس بودند، تا حدی كه در توان داشتند حمایت و پشتیبانی خوبی از صداوسیما كردند، آدم نمیتواند نسبت به تاریخ و آنچه كه اتفاق افتاده چشم ببندد، این همان نامردی است كه گفتم، ولی متأسفانه آقای كروبی در این جریان غرق شد و توجهی به توصیه دلسوزان نكرد
* فیلمی را كه آقای كروبی برای انتخابات ارائه داد، مجموعهای از شكستن تمام خط قرمزها بود، من وقتی در همین اتاق، فیلم انتخاباتی ایشان را دیدم، بهنظرم به هیچوجه قابلپخش نبود، چون تمام خط قرمزها زیر پا گذاشته شده بود. شك كردم، از دفتر رهبری و از ایشان سؤال شد و رهبری پیغام فرستادند كه سختگیری نكنید انتخابات است، بگذارید آزادی حاكم باشد هرچند كه اینها با ضوابط فعلی شما در تعارض است، ولی پخش كنید و بگذارید همهگونه امكان برای این رقابت فراهم شود. من بعضی مواقع احساس میكنم ظلم بزرگی به رهبری میشود، خیلیها چون از مشی ایشان اطلاع ندارند، ممكن است قضاوتهایی داشته باشند، ولی با نظر رهبری و دستور ایشان ما این فیلم و خیلی از مستندهای انتخاباتی دیگر نامزدها را كه پر از خط قرمز بود پخش كردیم و تمام افراد ممنوع و افرادی كه سابقه و پرونده داشتند، در این فیلمها آمدند و ادعاهای عجیب و غریب كردند.
* مسائل دیگری را هم به مهندس موسوی گفتم و حتی به وی گفتم شما هیچ مشكلی برای حضور در صدا و سیما ندارید، با اینكه در این دو روز وقایع زیادی اتفاق افتاده، شما میتوانید بیایید حرفهایتان را بزنید. بهشرطی كه یك نفر در كنار شما بنشیند؛ آقای دكتر حدادعادل و بعضی از شخصیتهای سیاسی اعلام كردند كه حاضرند با ایشان مناظره كنند، این فضا را به ایشان پیشنهاد كردیم، ولی ایشان درخواستش از من (كه مستقیما هم با خود من مطرح كرد)، به شكل دیگری بود.
ایشان پیشنهاد دادند و گفتند كه من فقط اینطور قبول میكنم كه یك نفره بیایم و مستقیم با ملت صحبت كنم، اما در كجای دنیا وقتی انتخابات تمام میشود، كاندیدای شكست خورده میآید و مستقیم با مردم صحبت می‌كند آنهم در شرایطی كه یك عده فرصتطلب در خیابانها هستند و فضا را بههم زدهاند و ایشان میخواهد به آنها پیام بدهد! این مثل این میماند كه در انتخابات دوم خرداد وقتی كه آقای خاتمی پیروز شده، به آقای ناطق نوری كه رأی نیاورده، این فرصت داده شود كه از تلویزیون با مردم صحبت كرده و انتقادات خودش را مطرح كند. ببینید این پیشنهاد چقدر خندهدار بود!
* وقتی در تظاهراتی عكس امام را پاره كردند، یك ساعت مانده تا پخش خبر بیست و سی، معاون سیاسی تلفنی از من سؤال كرد كه از این تجمعی كه انجام گرفت و برخی شعار علیه انقلاب داده و عكس امام را هم پاره كرده و روی زمین انداختند، میتوانیم تصویر نشان دهیم؟
همان لحظه براساس همان اجتهاد رسانهای كه عرض كردم، چون دانش، تجربه، زمانشناسی و تحلیل درستی از شرایط داشتم، به این نتیجه رسیدم كه وقتی این تصویر كه خیلی هم طبیعی اتفاق افتاده، پخش شود مردم مطلع میشوند كه این جریانی كه راه افتاده، اصلا امام را قبول ندارد، بحث رهبری انقلاب و شخصیتهای امروز مطرح نیست، اینها كلا اصل انقلاب و امام را قبول ندارند.
مشابه همین در مورد حوادث عصر عاشوراست. عصر عاشورای سال ۸۸ كه در كنار آن همه عزاداری میلیونی كشور كه آن روز از همه شبكههای ملی و استانی پخش شد، جماعت اندكی زیر چهارراه فلسطین رقص و پایكوبی كردند، تصاویرش را ما پخش كردیم كه تكیه امام حسین (علیهالسلام) را آتش زدند، آنموقع هم من از هر مسئولی میخواستم سؤال كنم كه آقا تصاویر امروز بعد از ظهر را در خبر نشان دهم، یا نه؟ یقین داشتم كه همه مخالفت میكردند.
* همانطور كه ممكن است یك مجتهد در جایی اشتباه كند و بلافاصله اشتباهش را با اطلاعات بعدی جبران كند ما نیز باید به مدیران سازمان این فرصت را بدهیم كه اگر جایی اشتباه كردند، بتوانند اشتباه خودشان را تصحیح كنند.
مثلا پخش تصاویر اهانت مجلس به رییسجمهوری. آیا آن را جزو اشتباهات خود محسوب میكنید یا نه؟
بله. ما بهدلیل پخش این تصاویر استغفار كردیم. این اتفاق ناپسند و بیسابقه در صحن مجلس كه باعث تكدرخاطر شدید رهبری شد، نباید از تلویزیون پخش میشد.
*دو سه ماه قبل، بنا به دلایل مختلفی احساس كردم مجددا درباره مشیی كه در مقابل دولت دارم باید از رهبری سؤال كنم، لذا بهصورت مكتوب از ایشان سؤال كردم. ایشان فرمودند همین مشیی كه از قبل داشتید، درست و صحیح است و همین مشی را ادامه دهید و رهنمود ایشان هنوز هم به قوت خود باقی است.
ملاحظه میكنید كه همین مشی، چقدر امروز به ما كمك كرده و ما این مشكل را پشت سر گذاشتهایم و امروز هم صدا و سیما در خدمت همه قواست و در واقع دولت چون مسئولیت سنگینتری نسبت به قوا دارد، طبیعی است كه بسیاری از وقت و همراهیهای ما به دولت در سطوح مختلف اختصاص داده شود.
